حوادث بیشمار تاریخ طاق خسرو را از پای در نیاورد اما بدلیل بی توجهی در آستانه فرو ریختن است

به گزارش ایران بزرگ طاق کسری در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده بود اما به دلیل اقدامات تخریبی که در زمان صدام حسین بر روی این بنا صورت گرفت و همچنین ممنوعیت بازدید ، نام آن از فهرست آثار جهانی خارج شد. در دوران جنگ با آمریکا نیز قسمت هایی از این بنای ساسانی تخریب شد.پس از استقرار نیروهای آمریکایی در خاک عراق و رفع ممنوعیت بازدید از طاق کسری ، تنها سربازهای آمریکایی و برخی از هیئت های خارجی از آن دیدن می کردند اما به دلیل شرایط ناشی از جنگ این بنا نتوانست گردشگر جذب کند. با وجود آن که تخریب و فرسایش این بنا در دوران جنگ بسیار گسترده بود و عملیات تروریستی مخربی در سال 2005 در آن انجام شد ، اما علت اصلی بحرانی شدن اوضاع آن گذر زمان و عدم رسیدگی می باشد که آن را در معرض خطر ریزش قرار داده است. احسان ملکی ، مهندس عمران که در سال های اخیر تحقیقاتی بر روی سازه ی طاق کسری داشته است با تاکید بر این که شرایط کنونی طاق بسیار نگران کننده است به ایران بزرگ می گوید :" مطالعه و ضبط شرایط طاق در چند سال اخیر نشان می دهد که دیواره های باربر طاق که تمام وزن طاق بر روی آن ها اعمال می شود سال به سال بیشتر دچار انحراف می شود و در آخرین مطالعه ی صورت گرفته بر روی این دو دیوار اصلی مشخص شد که میزان انحراف این دو دیوار به طرفین از نقطه ی بحرانی گذر کرده است و در صورت عدم جلوگیری از این روند به زودی باید منتظر شنیدن خبر فرو ریختن طاق باشیم." او نتایج مطالعات خاک شناسی در منطقه را که نشان می دهد سستی خاک باعث نشست کردن دیواره های طاق کسری شده را سندی بر در خطر بودن طاق کسری می داند و معتقد است با وجود آن که نشست های صورت گرفته در خاک زیر بنا تدریجی است اما می تواند به فروریختن ناگهانی طاق منجر شود. ملکی در شرایط کنونی زمان فرو ریختن طاق را بسیار نزدیک می داند و می گوید:" دیواره ها دیگر تحمل مقاومت در برابر بار وارد شده بر خود را ندارند و هر چه سریع تر باید اقدامات حفاظتی بر روی این سازه انجام شود.با توجه به تغییر شکل یافتن سازه ، بازگرداندن دیوارها به حالت اولیه به امری غیرممکن تبدیل شده است و تنها کاری که می توان کرد این است که جلوی کرنش بیشتر دیوارها را گرفت." وی با توجه به نتایج آزمایشگاهی خاک ، بهترین اقدام در شرایط کنونی را تثبیت خاک دانست و در رابطه با اقدامات حفاظتی گفت :"بهترین اقدام حفاظتی از این سازه ایجاد پشت بندهایی برای دیوارهای زیر طاق است و سپس می توان با تزریق بتن در زیر پی بنا و مصلح کردن آن از وقوع فاجعه ای جلوگیری کرد." او این اقدامات را با توجه به وخیم بودن اوضاع ساختمان بسیار زمان بر و پر هزینه و نیازمند به نظارت مهندسین خبره و کارآزموده دانست ، اما با توجه به این که اوضاع کنونی طاق از حد بحران گذر کرده است و هر لحظه امکان فروریختن آن وجود دارد ، صرف چنین هزینه های زمانی و مالی را ضروری و واجب بیان کرد. ملکی با بیان این که به دلیل نشست دیوار ها و تغییر شکل سازه، توزیع بارهای وزن طاق به شکلی نامتقارن صورت می گیرد و این باعث فرو ریخن طاق می شود، می گوید :"در شرایطی که هیچ کدام از اقدامات حفاظتی فوق بر روی این طاق اعمال نشده است کوچکترین تنشی که بر این ساختمان وارد شود ؛ چه طبیعی و چه انسانی ، یکی از شاهکارهای مهندسی جهان باستان را برای همیشه از بین خواهد بردایران بزرگ       ."